Kinh nghiệm đơn giản xác định độ chính xác của đồng hồ


TẦN SỐ DAO ĐỘNG CỦA ĐỒNG HỒ CAO TỐT HƠN HAY THẤP TỐT HƠN?

Trả lời: cả hai đều tốt, chọn loại nào tùy thuộc vào mục đích sử dụng của bạn.
Nếu như tần số máy đồng hồ cao mang đến độ chính xác thì tần số máy đồng hồ thấp cung cấp độ bền, chi phí bảo dưỡng rẻ và tiết kiệm năng lượng hơn (tính trong phạm vi tần số dao động 18000 – 36000 vph tức 2.5 Hz – 5 Hz đối với máy cơ và 32 kHz – 262 kHz với máy pin).

Lưu ý: đơn vị của tần số dao động là vph = bph = A/h hoặc Hz (kHz với đồng hồ quartz).

Trong thế giới đồng hồ cơ cao cấp thì tần số dao động thấp không có nghĩa là nó kém chính xác
Trong thế giới đồng hồ cơ cao cấp thì tần số dao động thấp không có nghĩa là nó kém chính xác 


ƯU NHƯỢC ĐIỂM: TẦN SỐ DAO ĐỘNG CAO VS TẦN SỐ DAO ĐỘNG THẤP

1 vph = 1 bph = 1 A/h. 2 dao động là 1 chu kỳ. Tần số dao động 3 Hz tức 6 dao động mỗi giây hoặc 21600 dao động mỗi giờ.


TẦN SỐ DAO ĐỘNG CAO HƠN (28800 VPH – 36000 VPH)

Ưu điểm: tần số càng cao thì độ chính xác luôn được đảm bảo kể cả khi không cần tinh chỉnh hoặc không cần tinh chỉnh máy quá nhiều (tương đương với việc các hãng đồng hồ dùng máy này không cần chuyên môn kỹ thuật cao). Giá máy từ tầm trung trở lên, chất lượng cao nên được nhiều thương hiệu Thụy Sĩ sử dụng.
Có thể trang bị cho máy có chức năng Chronograph để có đơn vị đo nhỏ (đạt độ chính xác cao). Tần số 28800 vph có thể đo chính xác đến 1/8 giây, 36000 vph có thể đo chính xác đến 1/10 giây.

Nhược điểm: tần số càng cao thì càng hao tốn năng lượng nhiều, dây tóc (và cả dây cót) cần phải làm bằng chất liệu tốt để chịu được số lượng co dãn nhanh liên tục, thời gian bảo trì ngắn do cần nhiều chất bôi trơn, độ bền thấp hơn do có nhiều ma sát.

Tần số dao động là số dao động mà Bánh Lắc và Lò Xo tạo ra (mỗi 1 giây hoặc 1 giờ)
Tần số dao động là số dao động mà Bánh Lắc và Lò Xo tạo ra (mỗi 1 giây hoặc 1 giờ)

 

 TẦN SỐ DAO ĐỘNG THẤP HƠN (18000 VPH – 21600 VPH)

Ưu điểm: tần số càng thấp thì càng hao tốn ít năng lượng hơn, bền bỉ hơn, thời gian bảo trì dài hơn, ít sinh ma sát.
Hiện tại, đồng hồ tần số thấp của Thụy Sĩ đều đến từ các hãng có tay nghề và đẳng cấp cao. 18000 – 21600 cho các tourbillon và 21600 cho các mẫu thường. Riêng tần số 21600 vph chiếm hầu hết đồng hồ cơ Nhật Bản vì chúng đại diện cho sự cân bằng hoàn mỹ giữa 4 yếu tố: Độ Bền, Độ Chính Xác, Giá Phải Chăng, Dễ Bảo Dưỡng với chi phí thấp.

Nhược điểm: Tần số càng thấp thì giá càng rẻ và sẽ có độ chính xác không cao (may là điều này bây giờ chỉ gặp trên đồng hồ cổ, đồng hồ nhái), khó trang bị chức năng Chronograph. Tần số thấp mà muốn đảm bảo độ chính xác thì rất đắt tiền (đòi hỏi nhiều kỹ năng và nỗ lực của các thợ đồng hồ, mất nhiều thời gian điều chỉnh).
 

CÓ PHẢI TẦN SỐ DAO ĐỘNG CAO CHÍNH XÁC HƠN TẦN SỐ THẤP?

Trả lời: Trên cơ bản thì điều này đúng nhưng không hoàn toàn. Những gì tạo nên độ chính xác của đồng hồ không đơn giản như vậy, vẫn có những trường hợp đồng hồ cơ có tần số dao động thấp chạy chính xác hơn đồng hồ cơ có tần số dao động cao. Nguyên nhân sẽ được trình bày cụ thể bên dưới. 


ĐỐI VỚI ĐỒNG HỒ CƠ (TỰ ĐỘNG, LÊN DÂY)

góc quay
 
Trên cơ bản, tất cả một chiếc đồng hồ cơ là một máy đếm chuyển động của Bánh Lắc. Mọi bộ máy đều có thiết kế để đếm gần như chính xác dao động trên lý thuyết nhưng rối loạn từ bên ngoài có thể làm cho biên độ dao động thực tế lớn hơn hoặc nhỏ hơn biên độ dao động lý thuyết (Lift Angle – Góc Quay) làm cho số lượng dao động không bằng nhau qua thời gian khiến đồng hồ kém chính xác. (Biên độ dao động tăng thì số dao động giảm, biên độ dao động giảm thì số dao động tăng).

Thông thường thì bộ máy đồng hồ cơ có tần số dao động cao sẽ chính xác hơn bộ máy đồng hồ cơ có tần số dao động thấp do Phương Sai của dao động sẽ càng nhỏ khi số dao động càng cao nhưng điều đó chỉ đúng với các bộ máy tầm trung, giá rẻ.

 



●   Bộ máy đồng hồ cơ rất cao cấp: sẽ được tỉ mỉ chăm chút từng li từng tí kết hợp cả máy móc hiện đại với kỹ năng và nỗ lực điều chỉnh tinh vi (độ xâm nhập của ngựa vào bánh xe gai, độ trơn tru của các bánh răng,… đặc biệt là biên độ dao động) trong thời gian rất dài của các thợ đồng hồ lành nghề, bậc thầy đồng hồ cho đến khi nào độ chính xác thật cao (số dao động thực tế gần sát số dao động lý thuyết) thì mới có thể đến tay người mua.

Kết quả của sự tinh chỉnh đó là tần số dao động thực tế đúng (hoặc gần như đúng) với tần số dao động lý thuyết. Ví dụ: máy có số dao động lý thuyết là 18000 vph thì thực tế phải có 18000 dao động trong một giờ, máy có số dao động lý thuyết là 21600 vph vph thì thực tế phải có 21600 dao động trong một giờ…

Có thể kết luận, tần số dao động cao hay thấp đều không ảnh hưởng nhiều đến độ chính xác của các bộ máy đồng hồ cơ cao cấp đắt tiền (áp dụng cho tần số dao động từ 18000 – 36000 vph).
 
Bộ Điều Chỉnh trên đồng hồ giúp thiết đặt dao động nhanh chậm phù hợp với sử dụng thực tế
Bộ Điều Chỉnh trên đồng hồ giúp thiết đặt dao động nhanh chậm phù hợp với sử dụng thực tế
 
●   Các bộ máy tầm trung, giá rẻ: được sản xuất hàng loạt công nghệ cao, kiểm tra chất lượng chặt chẽ nhưng chắc chắn là cực khó đầu tư thời gian và tay nghề để có biên độ dao động thực tế tiếp cận lý thuyết như máy đồng hồ đắt tiền được (nếu không thì chúng đã là máy đắt tiền rồi).

 Nên độ chính xác gần như đơn thuần phụ thuộc vào tần số dao động do Bánh Lắc và Lò Xo tạo ra. Phương Sai của dao động càng nhỏ (giá trị quan trọng để tính toán độ chính xác của đồng hồ trên lý thuyết) khi số dao động càng lớn (tốc độ cao thì biên độ dao động ít biến đổi, ở vị trí thẳng đứng và nằm ngang ít ảnh hưởng bởi trọng lực hơn). Bởi thế, thiếu đi thời gian và tay nghề để điều chỉnh, các bộ máy tầm trung giá rẻ có tần số dao động thấp sẽ không chính xác được như tần số dao động cao.
  

ĐỐI VỚI ĐỒNG HỒ QUARTZ (PIN THƯỜNG, NĂNG LƯỢNG ÁNH SÁNG, LAI CƠ PIN)

Đồng hồ Quartz là một máy đếm chuyển động của tinh thể thạch anh nhưng vì tần số dao động của chúng rất lớn, biên độ dao động rất nhỏ, khối lượng không đáng kể thế nên số dao động thực tế không sai lệch so với lý thuyết bao nhiêu dẫn đến chúng đo thời gian cực kỳ chính xác.

Đồng hồ quartz có tần số dao động càng cao thì càng chính xác trừ đồng hồ có chức năng đồng bộ thời gian
Đồng hồ quartz có tần số dao động càng cao thì càng chính xác trừ đồng hồ có chức năng đồng bộ thời gian

Tần số dao động của đồng hồ quartz càng cao thì chúng càng chính xác (chủ yếu là do Phương Sai đã nhỏ vô cùng). Điều này là tuyệt đối (nếu không tính các loại đồng hồ có khả năng đồng bộ thời gian).

 
NẾU TẦN SỐ DAO ĐỘNG ĐỒNG HỒ CƠ CAO HƠN 36000 VPH THÌ SAO

Chúng ta sẽ có hai lợi ích, tần số dao động của đồng hồ thì: kim trôi càng mịn, đơn vị Chronograph càng nhỏ. Nhưng cả hai đều không có lợi ích thực tế vì quá hao tốn năng lượng, thật ngớ ngẩn nếu đồng hồ Chronograph có thể đo chính xác đến 1/100 giây nhưng chỉ vài chục phút là cót nhả hết. Đó là chưa kể đến ma sát, lực ly tâm sẽ vô cùng lớn và ảnh hướng đến độ bền nếu Bánh Lắc dao động nhanh hơn 36000 vph.

Hiện nay nhiều hãng danh tiếng như Breguet đã sử dụng các loại vật liệu mang đến độ bền và loại bỏ ma sát cho đồng hồ khi có tần số dao động cao đó là Silicon (hiện tại đã lên đến 10 Hz – 72000 vph). Nhưng trong thực tế, có vẻ những chiếc đồng hồ cơ có tần số dao động quá cao (trên 36000 vph) hay quá thấp (từ 18000 vph trở xuống) chỉ mang tính chất trình diễn và sưu tập chứ không phải để dùng.

Tần số dao động chỉ  7200 vph của Gronfeld One Hert chỉ dùng để xem chuyển động cho đẹp
Tần số dao động chỉ  7200 vph của Gronfeld One Hert chỉ dùng để xem chuyển động cho đẹp

Gold Time Watch hi vọng rằng bài viết đã mang lại cho quý khách những thông tin hữu ích về cách xác đinh độ chính xác của chiếc đồng hồ của mình. Còn bây giờ xin chào và hẹn gặp lại!